Bijna zes op de tien bouwvakkers in Nederland werken weleens zwart. Het gros daarvan houdt het bij hooguit drie keer per jaar, maar een op de zeven werkt minstens een keer per maand zwart. Een groot deel daarvan verdient onder de radar zelfs meer dan met hun reguliere baan.

In veel gevallen is er geen sprake van bijverdiensten, maar van financiële noodzaak, zo blijkt uit onderzoek van Proforto. Een derde van de ondervraagde bouwvakkers denkt zelfs dat de helft van de bouwvakkers zonder werk zou zitten als zwartwerk in de bouw volledig zou verdwijnen. Bovendien vindt ruim een derde van de ondervraagde bouwvakkers dat zij geen eerlijk salaris krijgen voor het werk dat zij doen. Ook vindt een ruime meerderheid dat zij niet als enige schuldig zijn. Liefst 70 procent is namelijk van mening dat klanten die specifiek vragen om zwartwerken net zo verantwoordelijk zijn voor het in stand houden van deze praktijk als de bouwvakkers zelf.

In 2019 meldde de NOS op basis van CBS-gegevens dat er naar schatting jaarlijks ongeveer 800 miljoen euro zwart wordt verdiend in de bouwsector, wat destijds alleen overtroffen werd in de schoonmaakbranche. Met de bedrijfsbus voor de deur is de verleiding om in het weekend wat bij te verdienen aanzienlijk. “Met een dagje zwart bijklussen verdient een schilder of loodgieter al snel hetzelfde als normaal gesproken in drie dagen,” legt Burgersdijk van Proforto uit. “Echter, als je tijdens een illegale klus op je vrije dag van een steiger valt of door je rug gaat, ben je niet verzekerd. Als je daardoor een paar weken of zelfs maanden uitgeschakeld bent, heb je dus geen inkomen.”

Dit onderzoek legt een pijnlijke realiteit in de bouwsector bloot. Zwart bijklussen lijkt voor veel bouwvakkers onmisbaar om rond te komen, maar de risico’s zijn groot. Burgersdijk roept het nieuw te vormen kabinet op om deze kwestie serieus te nemen. “Ga op zoek naar een oplossing die zowel de financiële noodzaak van zwartwerk aanpakt als de arbeidsvoorwaarden in de sector verbetert. Dit is hét moment voor een beleid dat niet alleen de symptomen bestrijdt, maar ook de onderliggende oorzaken van zwartwerken in de bouw aanpakt.”